05.01.2020 Tarihte Bugün- 5 Ocak;

[Emrah Burulday]

05.01.2020 Tarihte Bugün- 5 Ocak;

1759		George Washington, Martha Dandridge Custis ile evlendi.
1781		Amerikan İç Savaşı: Richmond-Virjinya, Benedict Arnold komutasındaki İngiliz deniz kuvvetleri tarafından yakıldı.
1809		1807-1809 Osmanlı-Büyük Britanya Savaşı'nı sona erdiren Kale-i Sultaniye Antlaşması imzalandı.
1854		San Francisco buharlı gemisi battı: 300 kişi öldü.
1889		Alman fizikçi Martin Brendel ilk kez auroraları fotoğrafladı.
1895		Dreyfus davası: Casusluk suçlamasıyla Fransa'da yargılandığı davada Yüzbaşı Alfred Dreyfus ömür boyu hapse mahkûm oldu.
1921		Çerkez Ethem ve kardeşleri, işgal kuvvetlerine sığındılar.
1922		Adana'nın düşman işgalinden kurtuluşu
1929		Anadolu-Bağdat ve Mersin-Tarsus demiryolları ile Haydarpaşa Garı devletleştirildi.
1930		Sovyetler Birliği'nde tarımın kolektivizasyonu başladı.
1933		San Francisco'daki Golden Gate Bridge inşaa edilmeye başlandı.
1934		Avukatlar Birliği'nin ilk kongresi İzmir'de yapıldı.
1937		Altıokların Anayasaya girmesi.
1951		Türkiye'de 1,1 milyon işsiz olduğu açıklandı.
1959		Hüseyin Yılmaz'ın "Umumi İzafiyet Üzerine Yeni Nazariye" adlı çalışması yılında bugün "Physical Review"de yayımlandı.
1960		Kim dergisi sorumlu yazı işleri müdürü Şahap Balcıoğlu hakkında kesinleşen 16 aylık cezayı çekmek üzere günü cezaevine girdi.
1961		Yassıada duruşmaları devam ediyor. 6-7 Eylül Olayları davası sonuçlandı. Sanıklardan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve eski İzmir valisi Kemal Hadımlı mahkûm oldular. Aynı gün Fuad Köprülü ve Fahrettin Kerim Gökay Yassıada'dan tahliye edildi.
1968		Çekoslovakya'da iktidara Prag Baharı'nı başlatacak olan Alexander Dubček geldi.
1972		Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Yönetim Kurulu üyesi Emil Galip Sandalcı beraat etti. Emin Galip Sandalcı 4,5 aydır tutukluydu.
1973		Bankaların ikramiye olarak apartman katı vermesi bugün yasaklandı.
1974		Peru'nun başkenti Lima'da oluşan depremde 6 kişi öldü ve yüzlerce ev hasar gördü.
1978		Yılmaz Yalçıner, Şura Dergisi'ni çıkardı.
1979		DİSK'in çağrısıyla Türkiye çapında 5 dakika iş bırakma eylemi (Faşizmi Lanetleme Eylemi) yapıldı.
1980		Adalet Bakanlığı, siyasal suçlara ilişkin ceza artırımını öngören Türk Ceza Kanunu (TCK) değişiklik tasarısını yılında bugün Başbakanlığa sundu.
1981		Atatürk'ün doğumunun 100. yıldönümü kutlamaları, 1981 Atatürk Yılı adıyla başladı.
1983		Türkiye Yazarlar Sendikası'nın 17 yöneticisi ve 1 üyesi hakkında açılan davaya, 1 Numaralı Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi'nde başlandı.
1984		Türkiye'de Kürtaj uygulaması İstanbul'da başladı.
1987		1986 Mayıs ve haziran çay sürgünlerinde radyasyon bulundu; 56 bin ton çay imha edildi.
1989		ABD jetleri, Libya'ya ait iki MIG-23 uçağını düşürdü.
1993		Avrupa Konseyince her yıl verilen "Yılın Müzesi" ödülünü İstanbul Arkeoloji Müzeleri aldı.
1993		ABD'de 1965'ten sonra ilk kez asılarak idam gerçekleştirildi.Seri katil Westley Allan Dodd Washington'da asıldı.
1994		Doç. Dr.Fikret Başkaya, Paradigmanın İflası adlı kitabından dolayı 20 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1995		1 milyon liralık banknotlar tedavüle çıkarıldı.
1996		Mardin'de vurularak ölen Albay Rıdvan Özden'in eşi Tomris Özden, eşinin ordudan firar eden komando üsteğmen Hurşit Can tarafından öldürüldüğünü ileri sürdü. Genelkurmay Başkanlığı iddiayı yalanladı.
1997		Özdemir Sabancı suikastının faillerinden Mustafa Duyar'ın Şam'da teslim olduğu açıklandı.
1997		Rus güçleri Çeçenistan'dan çekildi.
1999		Adalet Bakanlığı, bir genelgeyle bekaret kontrolünü yasakladı.
2005		Bilinen en büyük cüce gezegen Eris keşfedildi.

Bugün Doğanlar (5 Ocak);

1863		Konstantin Sergeyeviç Stanislavskiy, Moskova Sanat Tiyatrosunun kurucusu.
1876		Konrad Adenauer, Alman devlet adamı (ö. 1967)
1897		Miki Kiyoşi, Japonya'da II. Dünya Savaşı sonrasında Komünist olmayan Demokrat bir Sosyalizm düşüncesinin yaygınlaşması için çaba harcayan Marksist düşünür.
1921		Friedrich Dürrenmatt, İsviçreli yazar (ö. 1990)
1928		Zülfikar Ali Butto, Pakistanlı devlet adamı (ö. 1979)
1931		Robert Duvall, ABDli sinema oyuncusu ve yönetmeni
1932		Umberto Eco, İtalyan dilbilimci ve yazar
1935		Füruğ Ferruhzad, İranlı şair, yazar, yönetmen, ressam
1937		Hélène Cixous, Fransız yazar
1938		I. Juan Carlos, İspanya kralı
1946		Diane Keaton, ABD'li oyuncu
1950		Mehmet Mümtaz Tuzcu, Türk şair
1960		Phil Thornalley, İngiliz müzisyen ve yapımcı
1968		DJ Bobo, İsviçreli şarkıcı
1969		Marilyn Manson, ABD'li müzisyen
1972		Sakis Rouvas, Yunan şarkıcı.
1976		Diego Tristán, İpanyol futbolcu.
1980		Sebastian Deisler, Alman futbolcu
1982		Janica Kostelić, Hırvat kayakçı
1986		Kristin Cavallari, ABD'li oyuncu ve şarkıcı
1996		Max Baldry İngiliz oyuncu

Bugün Ölenler (5 Ocak);

1818		Marcello Bacciarelli İtalyan ressam (d. 16 Şubat 1731)
1933		Amerika Birleşik Devletleri'nin 30. başkanı John Calvin Coolidge, Jr. (d. 1872)
1939		Amelia Earhart, ABD'li havacı, 1937 yılında kaybolduktan sonra 1939'da ölümü resmen ilan edildi. (d. 1897)
1953		Ramiz Gökçe, Türk karikatürist
1975		Arif Nihat Asya, şair ve yazar.
1976		Hamit Kaplan, Olimpiyat ve dünya şampiyonu güreşçi.
1981		Harold Clayton Urey, A.B.D'li nobel ödüllü kimyacı (d. 1872)
1985		Robert Surtees, ABD'li Oscar ödüllü görüntü yönetmeni (d. 1906)
1986		Aynur Gürkan, Türk halk müziği sanatçısı
1990		Arthur Kennedy, ABD'li aktör (d. 1914)
1998		Sonny Bono, ABD'li şarkıcı, aktör ve politikacı (d. 1935)
2009		Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi (d. 1925)

Cüce gezegen Eris; Uluslararası Astronomi Birliği'ne bağlı Küçük Gezegen Merkezi, Güneş Sistemi'nde yeni bir cisim keşfetti. Bu cismin özelliği, Güneş Sistemi'nde bugüne kadar tespit edilen en uzak nesne olması. Gökbilimciler, pembe renkteki cisme, "sıra dışı" ya da "çok uzaklarda" anlamına gelen "Farout" adını taktı.

Resmi adı "2018 VG18" olan cisim, Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığından 120 kat daha uzakta. 120 astronomik birim olarak ifade edilen bu mesafe de yaklaşık 18 milyar kilomtetreye tekabül ediyor. Bir önceki rekor, 96 astronomik birimle cüce gezegen Eris'e aitti.

Carnegie Enstitüsü'nden Scott Sheppard, keşfedilen cismin çok uzakta ve çok yavaş hareket ediyor olmasından ötürü yörüngesini belirlemenin birkaç yıl alacağını ifade etti. Gök bilimciler, bu uzaklıktaki bir cismin Güneş etrafındaki bir tam dönüşünün bin yıldan fazla sürebileceğini belirtiyor.

Uzmanlar, 500 kilometre çapında olduğu tahmin edilen gök cisminin büyüklüğünün, 2018 VG18'in cüce gezegen olarak adlandırılması için yeterli olduğunu belirtiyor. Pembe renkli olması ise yüzeyinin buz kaplı olduğunu gösteriyor.

"Gördüğüm en yavaş cisim"

Sheppard ve ekibi, 2018 VG18'i geçen Kasım ayında Hawaii'deki bir teleskopla keşfetti. Bulguları, Şili'deki bir teleskopla da teyit edildi.

Sheppard, cisme neden "Farout" adını verdiklerini şöyle anlatıyor:

"Aslında bu cismi ilk bulduğumda 'farout' diye bağırdım. Çünkü fark ettiğim ilk şey çok yavaş hareket etmesiydi. Bu nedenle çok uzaklarda olmalıydı."

Sheppard, "Hayatımda bundan daha ağır ilerleyen bir cisim görmemiştim" diye ekliyor.

Arif Nihat Asya, 7 Şubat 1904 tarihinde İstanbul Çatalca'da İnceğiz Köyü'nde dünyaya geldi. Babası Tokatlı Zîver Efendi, Annesi Tırnovalı Fatma Hanımdır. Arif Nihat Asya henüz 1 aylıkken babası vefat etti. İlköğrenimine İnceğiz Köyünde başladı, daha sonra İstanbul'a geldi. Önce Haseki mahalle mektebine daha sonra Gülşen'i Maarif Rüştiyesi'ne devam etti. Yatılı olarak girdiği Bolu Sultanisi kapatılınca, Kastamonu Sultanisi'ne aktarıldı.

Liseyi tamamladıktan Sonra, ardından İstanbul Üniversitesi Yüksek Öğretmen Okulu Edebiyat Bölümü’nü 1928 yılında edebiyat öğretmeni olarak mezun oldu. Önce Adana’da kolej ve öğretmen okullarında edebiyat öğretmenliği ve yöneticilik yaptı, 1948 yılında Edirne'ye tayin oldu. Değişik tarihlerde de Malatya, Tarsus, ve 1959 da Kıbrıs liselerinde edebiyat öğretmenliği yaptı. En son 1962 yılında Ankara Gazi Lisesi'de görev aldı.

Milli mücadele dönemi'nde Ankara'da bulundu. Bu dönem onun şiire başladığı, Türklük ve vatan aşkı ıle şiirler kaleme aldığı tarihlerdir.

Edebiyatımızda “Bayrak” şairi olarak tanınan Arif Nihat Asya, Bayrak şiirini Adana’nın kurtuluş günü olan bir “5 Ocak”ın heyecanı ile yazdı.

Şiirlerinde hece, arûz ve serbest vezinleri kullanan Arif Nihat Asya, nazmın her tür ve şekliyle eserler vermiştir. Fikrin ağır bastığı şiirlerinde milliyetçilik konusu büyük bir yer tutar. Şiirinde daima bir yenileşme çabası ıçinde olan şair, etkilerden uzak kalarak kendine özgü bol renkli şiir dünyasını oluşturmuştur.

1950 yılında Seyhan (Adana) milletvekili, 1954 yılında Eskişehir milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bulundu.

Milletvekilliğinden sonra yeniden öğrtemenliğe döndü. Ankara Gazi Lisesi edebiyat öğretmeni iken 1962 yılında emekliye ayrıldı ve Ankara’ya yerleşti. Babıli’de Yeni İstanbul ve Sabah gazetelerinde yazılar yazdı. Özellikle rubailere büyük önem verdi. Rubailerden oluşan 5 ayrı kitap yayınladı. Daha sonra hece veziyle ve serbest vezinli şiirler de yazdı.

Ulusçu şiirleriyle dikat çekti. Yurdun güzelliklerini, doğasını anlatan, kimi zaman yergici ama Türklüğü yücelten şiirleriyle bilinir.

Arif Nihat Asya 5 Ocak 1975'te Ankara’da 71 yaşında hayatını kaybetti.

Şiir Kitapları :
1924 - Heykeltraş
1930 - Yastığımın Rüyası
1936 - Ayetler
1946 - Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor
1956 - Rubaiyyat-ı Arif
1964 - Enikli Kapı
1956 - Kubbe-i Hadrâ
1964 - Kökler ve Dallar
1964 - Emzikler
1964 - Nisan (rubailer)
1967 - Dualar ve Aminler
1968 - Yürek
1969 - Aynalarda Kalan
1969 - Köprü
1946 - Kanatlar ve Gagalar
1964 - Kıbrıs Rubaileri
1971 - Basamaklar
1971 - Avrupa'dan Rubailer
1967 - Kova Burcu (rubailer)
1971 - Şiirler (Ahmet Kabaklı derledi)
1975-1977 - Bütün Eserleri (Ötüken Yayınları)
- ANNE
- Fetih Marşı

Düz Yazı :
1946 - Kanatlar ve Gagalar (özdeyişler)
1964 - Enikli Kapı (makaleleri)
1967 - Terazi Kendini Tartamaz
1967 - Tehdit Mektup¬ları
1970 - Onlar Bu Dilden Anlar
1975 - Top Sesleri
Arif Nihat Asya’da , bayrak sevgisi en üst noktadadır. Onun “Bayrak” şiiri, millî sembolümüz olan bayrağı, yücelten bir şiirdir. Bayrağa olan duygularını, en iyi şekilde bu şiirle ifade eder: BAYRAK
Ey,mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü,
Kızkardeşimin gelinliği,şehidimin son örtüsü!
Işık ışık, dalga dalga bayrağım,
Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.

Sana benim gözümle bakmayanın
mezarını kazacağım.
Seni selamlamadan uçan kuşun
yuvasını bozacağım.

Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder...
Gölgende bana da, bana da yer ver !
Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar.
Yurda ay yıldızın ışığı yeter.

Savaş bizi karlı dağlara götürdüğü gün.
Kızıllığında ısındık,
Dağlardan çöllere düşürdüğü gün.
Gölgene sığındık.

Ey, şimdi süzgün, rüzgarlarda dalgalan;
Barışın güvercini, savaşın kartalı...
Yüksek yerlerde açan çiçeğim;
Senin altında doğdum,
Senin dibinde öleceğim.
Tarihim, şerefim, şiirim, her şeyim:
Yer yüzünde yer beğen !
Nereye dikilmek istersen,
Söyle, seni oraya dikeyim !
Arif Nihat Asya “Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor” adlı manzumesinde ise bayrağı kişileştirmiş ve onu bir “kahraman” ilân etmiştir. Bunun akabinde de şehitleri, kahramanları ve vatanı yüceltmiştir. BİR BAYRAK RÜZGÂR BEKLİYOR!
Şehitler tepesi boş değil,
Biri var, bekliyor...
Ve bir göğüs nefes almak için
Rüzgâr bekliyor.

Türbesi yakışmış bu kutlu tepeye,
Yattığı toprak belli,
Tuttuğu bayrak belli.
Kim demiş meçhul asker diye?

Destânını yapmış, kasideye kanmış...
Bir el ki ahretten uzanmış,
Edeple gelip birer birer
Öpsün diye faniler.

Öpelim temizse dudaklarımız...
Fakat basmasın toprağına
Temiz değilse ayaklarımız.

Rüzgârını kesmesin gövdeler ...
Sesinden yüksek çıkmasın
Nutuklar,kasideler.

Geri gitsin alkışlar, geri...
Geri gitsin ellerin
Yapma çiçekleri!

Ona oğullardan,analardan
Dilekler yeter...
Yazın sarı,kışın beyaz
Çiçekler yeter.

Söyledi söyleyenler demin...
Gel süngülü yiğit, alkışlasınlar.
Şimdi sen söyle, söz senin.

Şehitler tepesi boş değil,
Toprağını kahramanlar bekliyor!
Ve bir bayrak dalgalanmak için
Rüzgâr bekliyor.

Destanı öksüz,sükutu derin
Meçhul Askerin...

Türbesi yakışmış bu kutlu tepeye ;
Yattığı toprak belli,
Tuttuğu bayrak belli...
Kim demiş meçhul asker diye?