- 8 Kas 2019
- 311
- 79
- 28
12.03.2020 Tarihte Bugün- 12 Mart;
Tarihte Bugün Doğanlar (12 Mart);
Tarihte Bugün Ölenler (12 Mart);
664 | New Jersey, Büyük Britanya Krallığının bir kolonisi oldu. | |
1894 | Coca-Cola ilk kez şişede satılmaya başlandı. | |
1913 | Avustralya'nın gelecekteki başkenti resmen Canberra oldu. Melbourne geçici olarak 1927'ye kadar başkent olarak kaldı. | |
1918 | Moskova, Rusya'nın başkenti oldu. St. Petersburg başkent statüsünü son 215 yıldır sürdürüyordu. | |
1918 | Erzurum işgalden kurtuldu. | |
1921 | Londra Konferansı sona erdi. İtilaf Devletleri barış önerdi. | |
1921 | Türkiye Cumhuriyeti'nin İstiklâl Marşı TBMM'de kabul edildi. | |
1925 | Çinli lider Sun Yat Sen öldü, yerine General Çan Kay Şek getirildi. | |
1928 | Kaliforniya'da St. Francis Barajı yıkıldı; 400 kişi öldü. | |
1930 | Mahatma Gandi, Tuz Yürüyüşü (Salt Satyagraha) başlattı. | |
1938 | Nazi Almanyası askerî birlikleri Avusturya'yı işgal etti ve ertesi gün resmen ilhak etti. | |
1947 | Harry Truman, ABD Kongresi'nden, Türkiye ve Yunanistan'a Sovyet baskısından kurtarılmaları için toplam 400 milyon dolarlık bir yardımda bulunulması ve bu devletlerin sivil ve askeri personeline ABD'de eğitim verilmesi için yetki istedi. | |
1958 | 3. Eurovision Şarkı Yarışması gerçekleştirildi.Fransa, André Claveau'nun "Dors Mon Amour" şarkısıyla 1. oldu.1956 yılındaki gibi bu yıl da İngilizce şarkı yoktu. | |
1967 | Suharto, Endonezya devlet başkanlığı görevini Sukarno'dan devraldı. | |
1971 | Türk Silahlı Kuvvetleri, 12 Mart Muhtırası'nı verdi. Başbakan Süleyman Demirel, bu gelişme üzerine istifa etti. Muhtıra Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler, Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Celal Eyiceoğlu'nun imzasını taşıyordu. | |
1977 | Komünizm ve Kürtçülük propagandası yaptığı iddiasıyla 9 yıl hapse mahkûm olan Taner Akçam cezaevinden kaçtı | |
1985 | Sovyetler Birliği ile ABD arasında, Cenevre'de Stratejik Nükleer Kuvvetler, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler, Uzay ve Savunma Sistemleri ile İlgili Yeni Silahların Kontrolü Görüşmeleri başladı. | |
1985 | Türkiye'nin Ottawa Büyükelçiliği'ne silahlı Ermeni militanlarca saldırı düzenledi. Bir Kanadalı polis öldü. Büyükelçi Coşkun Kırca yaralı olarak kurtuldu. | |
1987 | Les Misérables müzikali Broadway'de gösterime girdi. | |
1995 | Gazi Mahallesi'nde Alevilere ait üç kahvehane gece otomatik silahlarla tarandı; 1 kişi öldü, 20 kişi yaralandı. | |
1999 | Varşova Paktı'nın eski üyeleri Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya, NATO'ya katıldı. | |
2000 | Papa II. John Paul, kilisenin geçmişte Yahudilere, muhaliflere, kadınlara ve yerlilere karşı işlediği günahlardan ötürü af diledi. | |
2003 | Sırbistan başbakanı Zoran Dindiç, Belgrad'da öldürüldü. |
Tarihte Bugün Doğanlar (12 Mart);
1824 | Gustav Kirchhoff, Alman fizikçi (ö. 1887) | |
1886 | Hüsrev Gerede, Türk Asker ve politikacı (ö. 1962) | |
1922 | Jack Kerouac, ABD'li yazar (ö. 1969) | |
1934 | Manuel Piñeiro, Kübalı istihbaratçı ve politikacı (ö. 1998) | |
1943 | Ratko Mladiç, Yugoslav asker | |
1944 | Nursu Marmara, klinik psikolog. | |
1946 | Liza Minnelli, ABD'li şarkıcı | |
1947 | Mitt Romney, ABD'li politikacı | |
1953 | Ron Jeremy, 45.ABD başkanı | |
1956 | Steve Harris, İngiliz Rock Müzisyeni | |
1962 | Andreas Köpke, Alman futbolcu | |
1967 | Uğur Çavuşoğlu, Türk oyuncu | |
1968 | Aaron Eckhart, ABD'li oyuncu | |
1969 | Beyazıt Öztürk, Türk komedyen | |
1979 | Armand Deumi Tchani, Kamerunlu futbolcu | |
1985 | Binnaz Uslu, Türk sporcu |
Tarihte Bugün Ölenler (12 Mart);
1507 | Cesare Borgia, Rönesans İtalya'sının asker ve siyasetçisi (d. 1475) | |
1908 | Edmondo De Amicis, İtalyan yazar (d. 1846) | |
1914 | George Westinghouse, ABD'li girişimci ve mühendis (d. 1846) | |
1925 | Sun Yat-sen, Çinli devrimci lider. (d. 12 Kasım 1866) | |
1929 | Asa Griggs Candler, Coca-Cola'yı geliştiren ABD'li meşrubat üreticisi (d. 1851) | |
1935 | Yusuf Akçura, Türk tarihçi (d. 1876) | |
1937 | Charles-Marie Widor, Fransız besteci ve orgcu (d. 1844) | |
1942 | Robert Bosch, Alman sanayici (d. 1861) | |
1950 | Heinrich Mann, Alman yazar (d. 1871) | |
1955 | Charlie Parker, ABD'li caz saksafonisti (d. 1920) | |
1978 | John Cazale, ABD'li aktör (d. 1935) | |
1985 | Eugene Ormandy, Macar orkestra şefi (d. 1899) | |
1997 | Galip Erdem, Türk gazeteci ve yazar (d. 1930) | |
1998 | Ali Sururi, Türk aktör (d. 1913) | |
1999 | Yehudi Menuhin, ABD'li kemancı (d. 1916) | |
2001 | Robert Ludlum, ABD'li yazar (d. 1927) | |
2002 | Jean-Paul Riopelle, Kanadalı ressam (d. 1923) | |
2002 | Spiros Kipriyanu, Kıbrıslı politikacı (d. 1932) | |
2003 | Zoran Dindiç, Sırbistan başbakanı (suikast) | |
2003 | Howard Fast, ABD' li yazar (d. 1914) | |
2006 | Jurij Brezan, Alman yazar (d. 1916) | |
2011 | Nilla Pizzi, İtalyan şarkıcı (d. 1919) |
1 Mart 1921 tarihinde Meclis'te ilk defa okunan İstiklal Marşı, okunmasından 11 gün sonra 12 Mart 1921'de TBMM'de Milli Marş olarak kabul edilir. İstiklal Marşı'nın Milli Marş olarak kabulünün 86. yıldönümü kutlanırken, bu şiiri12 Mart 1921'de Milli Marş olarak kabul eden TBMM, Kurtuluş Savaşı'nın yoğun dönemlerinde belli bir süre de Milli Marş'ı belirlemek için çalışır. Milli Marş'ın kabulü Kurtuluş Savaşımızla aynı orantıda gelişmiş Kurtuluş Savaşı'nda kazanılan başarıların ardından, sıra bu milli heyecanı ifade edecek Milli Marş'a gelmiştir. Bu konuda Maarif Vekaletince (Eğitim Bakanlığı) açılan yarışmaya 724 eser katılır ve gelen eserlerden hiçbiri milli heyecanı yansıtmakta yeterli bulunmaz. Daha önce ödül olduğu için yarışmaya katılmayan Akif ödül almayacağı konusunda ikna edilince o günlerde yalnız oturduğu Tacettin Dergahı'nda yarışmanın bitimine 48 saat kala İstiklal Marşı'nı yazar.
İSTİKLAL MARŞI İLK DEFA TBMM'DE OKUNUYOR…
1 Mart 1921 günü tarihi günlerinden birini yaşayan TBMM Gazi Mustafa Kemal Atatürk başkanlığında toplanır. Gazi, açış konuşmasında alkışlar eşliğinde İstiklal
Mücadelesi'nde gelinen noktayı değerlendirir. Gazi'nin Meclis'i duygu ve heyecana boğan konuşmasının ardından ilk defa 'Paşa' rütbesiyle Meclis'e
hitap eden İsmet İnönü de, İstiklal Savaşı ile ilgili bir konuşma yapar.
Konuşmaların ardından sıra Karesi Mebusu (milletvekili) Hasan Basri'nin (Çantay) İstiklal Marşı'nın güftesinin Hamdullah Suphi Bey tarafından
Meclis kürsüsünden okunmasına dair önergesine gelir. Önergenin kabul edilmesi üzerine Meclis'e başkanlık eden Gazi tarafından kürsiye çağrılan
Maarif Vekili Hamdullah Suphi yaptığı konuşmada 'istiklal mücadelesinin ruhunu terennüm edecek' bir marş için şairlere müracaat edildiğini ve gelen şiirlerden 7 tanesinin en fazla aranılan niteliklere haiz olduğunu anlatır. Fakat 'fevkalade kuvvetli bir şiir aramak lüzumundan dolayı' şahsen Mehmet
Akif'ten bir şiir yazmasını rica ettiğini belirtir. Akif'in çok asil bir endişe ile tereddüt gösterdiğini ifade eden Hamdullah Suphi Akif'e katılmama sebebi için
uygun bir çözüm bulunacağını bir mektupla yazdığını anlatır. Bunun üzerine Akif'in kendilerine çok nefis bir şiir gönderdiğini söyleyen Hamdullah Suphi
bu şiirle birlikte 6 şiiri milletvekillerinin görüşlerine sunacağını ifade eder.
Hamdullah Suphi bundan sonra İstiklal Marşı'nı okur. İlk "Korkma sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak" satırının ardından milletvekillerinden
şiddetli alkışlar yükselir. Hamdullah Suphi her kıtasında alkışlar eşliğinde İstiklal Marşı'nın 10 kıtasını okur.
İstiklal Marşı'nın yarattığı heyecanla Meclis'te büyük bir duygu sağanağı oluşur. Akif ise mahcubiyetinden başını kollarının arasına sokmuş adeta sıranın üzerine
çökmüştür. Sürekli alkış ve gözyaşları arasında marşın okunması biterken Nafia (bayındır) Vekili İsmail Fazıl Paşa şiir bitince tekrar okunmasını haykırır.
Şiir milletvekilleri tarafından dört defa ayakta dinlenir.
Hamdullah Suphi daha sonra hatıralarında o günü şöyle anlatır: "Akif'in ölmez eserini Büyük Millet Meclisi'nde ben okudum. Meclis tarafından büyük tezahüratla
karşılandı. Alkışlandı; defalarca alkışlandı. Meclis manzumeyi ayakta dinlediği gibi Atatürk de ayağa kalkmış alkışlıyordu; herkes heyecan içinde idi"
MÜZAKERELER SIRASINDA TARTIŞMALAR YAŞANIR
İstiklal Marşı'nın TBMM'de okunmasından 11 gün sonra (12 Mart 1921) Milli Marş'ın kabulünün müzakerelerine başlanır. Meclis Başkanı Dr. Adnan
Adıvar'ın kürsüye çağırdığı Maarif Vekili Hamdullah Suphi Milli Marş ile ilgili konuşmasını yapar. Müzakereler sırasında İstiklal Marşı'nın TBMM'de ilk defa
okunmasının heyecanı gölgeleyebilecek tartışmalar yaşanır. Bazı milletvekilleri 'ısmarlama' şiir olduğu iddiası ve edebi başarısının ölçülmesi amacıyla, Milli Marş'ın
seçiminin daha önce Milli Marş için oluşturulan Maarif Encümeni (Komisyon) tarafından yapılmasını önerir ve bu doğrultuda önergeler verirler.
Maarif Vekili Hamdullah Suphi bazı milletvekillerinin bu yöndeki taleplerine karşılık kürsüden İstiklal Marşı'nın Meclis'te ilk okunması sırasında yaşanan heyecanı anlatır
ve şu konuşmayı yapar: "Halkın mümessili olan sizlerin huzurunda okunan şiirlerin heyeti aliyeniz üzerindeki tesirine bendeniz şahit oldum. Eğer halka tesirini anlamak
için kalbimizden başka miyarınız varsa o, başkadır. Eğer, halka tesirini kendimiz anlayacak olursak, halkın kalbini de anlamış oluruz. Şimdi arkadaşlar bendeniz
diyeceğim ki, bir encümeni edebiye havale edersek bir fayda mutasavver (tasarlanmış) olabilir; eğer encümen kararını verip bitirecek ise. Fakat,
zannediyorum Meclisinizin verdiği karar ve ısrar ettiği nokta, kendisi bu işi halletmektir." Önerge ve görüşmelerin ardından Maarif Vekilinin
'Her marşın ayrı ayrı oya koyulması' teklifi kabul edilir. Daha sonra Meclis Başkanı tarafından yapılan oylamada Mehmet Akif'in şiiri büyük çoğunlukla
Milli Marş olarak kabul edilir.
Bu görüşmeler sırasında Meclis kürsüsünden 18 milletvekili konuşma yapar
ve 11 milletvekili önerge verir.
İstiklal Marşı'nın kabulünün ardından bazı milletvekillerinin istiklal Marşı'nın tekrar ve ayakta okunması talebi karşısında Maarif Vekili Hamdullah Suphi
kürsüden İstiklal Marşı'nı okur. Milletvekilleri de şiiri ayakta ve alkışlarla dinlerler.
Görüşmeler sırasında, mütevaziliği ile bilinen Akif mahcubiyetinden Meclis'te duramaz ve salona çıkma lüzumu hisseder.
12 Mart Erzurum'un Düşman İşgalinden Kurtuluş Günü Erzurum 16 Şubat 1916 tarihinde Ruslar tarafından işgal edildi. Rusya'da ihtilal olmasının ardından çekilen Rusların yerini Ermeniler aldı. Türk Ordusu batı tarafından Erzurum'a girmiş düşmanı mağlup ederek doğuya doğru ilerlemiştir.
Erzurum'da ilk İspir ilçesi 25 Şubat 1918'te düşman işgalinden kurtarılmıştır.
İspir ilçesin ardından 3 Mart'da Aşkale, 9 Mart'da Çat ve 11 Mart'da Ilıca (Aziziye) düşman işgalinden kurtarılmıştır.
12 Mart Erzurum'un Düşman İşgalinden Kurtuluş Günü
12 Mart'da Erzurum'un kurtuluşunun ardından doğuya doğru ilerleyen ordumuz 13 Mart'ta Pasinler'i, 14 Mart'ta Hınıs'ı, 15 Mart'ta Tekman'ı, 16 Mart'ta Horasan'ı düşman işgalinden kurtarmıştır.
En son kurtarılan ilçe Şenkaya
18 Mart'da Narman ve Karayazı, 21 Mart'da Tortum, 25 Mart'da Oltu, 28 Mart'da Olur ve son olarak 7 Nisan'da Şenkaya düşman işgalinden kurtarılmıştır.