15.03.2020 Tarihte Bugün- 15 Mart;

[Emrah Burulday]

15.03.2020 Tarihte Bugün- 15 Mart;

1820		Maine'nin ABD eyaleti olmasına karar verildi.
1892		Jesse W. Reno tarafından yürüyen merdivenin patenti alındı.
1917		II. Nikolay kardeşi Mihail lehine tahtta çekildi
1919		Merzifon işgal edildi.
1920		İngilizler, İstanbul'da yüz elli Türk aydınını tutukladı.
1933		Almanya'da Hitler, III. Reich'ı ilan etti.
1938		SSCB'de olağanüstü mahkemede ölüm cezasına çarptırılan, aralarında Ekim Devrimi'nin önderlerinden Nikolay Buharin'in de bulunduğu 18 kişinin cezaları infaz edildi.
1939		Çekoslovakya Cumhurbaşkanı Emil Hacha Çek'in Almanya'ya ilhakını kabul etti.
1955		Tiyatro sanatçısı Muammer Karaca'nın yaptırdığı Karaca Tiyatrosu, İstanbul'da açıldı.
1964		Sinema yıldızı Elizabeth Taylor ile aktör Richard Burton evlendi.
1976		Maliye Bakanlığı, Türk Lirası'nın değerini 9 yabancı para karşısında yeniden %3.3 oranında düşürdü.
1983		Maliye Bakanlığı, Hisarbank ve İstanbul Bankası'na el koydu.
1985		İnternette ilk alan adı tescili yapıldı (symbolics.com).
1989		Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda Galatasaray, Monako takımı ile Köln Müngersdorf Stadı'nda yaptığı maçta 1-1 berabere kalarak Avrupa kupalarında yarı finale yükselen ilk Türk takımı oldu.
2001		İktisat Bankası'na el konuldu.
2001		İstanbul - Moskova seferini yapan Tupolev Tu-154 tipi bir uçak, Çeçen korsanlarca kaçırıldı. Medine'ye indirilen uçağa Suudi antiterör timlerince düzenlenen operasyonda, Türk yolcu Gürsel Kambal, Rus hostes Yuria Fomina ve bir korsan öldü.
2002		GAP'ın sulama tünellerinden T2 faaliyete geçti.
2003		Hu Jintao Çin Halk Cumhuriyeti'nin 4. devlet başkanı olarak göreve başladı.
2004		Çin'de ilk kez bir milletvekili ülkede yılda 10 bin insanın idam edildiğini açıkladı. Çin, insan hakları örgütlerinin eleştirileri nedeniyle idam ilgili rakamlarını gizli tutuyor.
2007		Çorlu Askeri Cezaevi'nde tutuklu bulunan vicdani retçi Halil Savda'nın duruşmasına katılan Vicdani Ret Platformu, ülkücülerin linç girişimine uğradı. Savda, emre itaatsizlik ve askerlikten firar ettiği iddiasıyla toplam 15,5 ay hapse mahkum edildi.

Tarihte Bugün Doğanlar (15 Mart):

1767		Andrew Jackson, ABD'li politikacı (ö. 1845)
1821		Johann Josef Loschmidt, Avusturyalı bilim insanı (ö. 1895)
1854		Emil Adolf von Behring, Alman hekim ve Nobel Ödülü sahibi (ö. 1917)
1869		Stanislaw Wojciechowski, Polonyalı politikacı
1888		Refik Halit Karay, Türk yazar (ö. 1965)
1897		Ağasadık Geraybeyli, Azeri sinemacı (ö. 1988)
1941		Tomris Uyar, Türk öykü yazarı ve çevirmen (ö. 2003)
1943		David Cronenberg, Kanadalı sinemacı
1947		Ry Cooder, ABD'li gitarist ve şarkıcı
1953		Erik-Jan Zürcher, Hollandalı bilim adamı
1965		Mustafa Taşkesen,Türk bürokrat
1968		Jon Schaffer, ABD'li müzisyen
1975		Eva Longoria, ABD'li sinema oyuncusu
1979		Onur Aydın, Türk basketbolcu
1983		Umut Bulut, Türk futbolcuu
1986		Serkan Çalık, Türk futbolcu

Tarihte Bugün Ölenler (15 Mart):

M.Ö. 44		Jül Sezar, Romalı politikacı (d. M.Ö. 100)
493		Odoacer, İtalya kralı (d. 435)
1536		Pargalı Damat İbrahim Paşa, Türk devlet adamı (d. 1493)
1849		Giuseppe Caspar Mezzofanti, İtalyan Katolik kardinal ve dilbilimci (d. 1774)
1921		Mehmed Talat Paşa, Osmanlı Sadrazamı (d. 1874)
1937		Howard Phillips Lovecraft, ABD'li yazar (d. 1890)
1939		Deniz Kızı Eftalya, Kanto sanatçısı, şarkıcı (d. 1891)
1959		Lester Young, ABD'li müzisyen (d. 1909)
1962		Arthur Compton, ABD'li fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)
1970		Arthur Adamov, Rus asıllı Fransız yazar (d. 1908)
1971		Cevat Fehmi Başkut, Türk gazeteci ve oyun yazarı (d. 1905)
1975		Aristotle Onassis, Yunanlı armatör (d. 1900)
1981		Yaşar Nabi Nayır, Türk şair ve edebiyatçı (d. 1908)
1981		René Clair, Fransız film yönetmeni (d. 1898)
1995		Mustafa Necati Karaer, Türk yazar, şair, otobiyografici, eleştirmen (d. 1908)
1998		Benjamin Spock, ABD'li pediyatrist ve yazar (d. 1903)
2000		Mengü Ertel, Türk tasarımcı ve sanat yönetmeni (d. 1931)
2007		Stuart Rosenberg, ABD'li film yönetmeni (d. 1927)
2009		Ron Silver, ABD'li aktör (d. 1946)

Önce yürüyen hali olarak düşünülen yürüyen merdiven, halının döner basamaklar haline getirilmesi ile 1892’de Amerikalı Jesse W. Reno ile George H. Wheeler’in ortak çabasıyla doğmuş, escalator adını da 1899’da Charles D. Seeberger koymuştu.

İlk yürüyen merdiven, New York’ta 15 Mart 1892’de Jesse W.Reno tarafından yapıldı. İlk kez kullanıldığı yer ise, Coney Island’ dır. 1896 sonbaharında Old Iron Pier’e monte edilen yürüyen merdiven, her biri 10 santim genişliğinde ve 60 santim uzunluğunda latalardan oluşan bir konveyör yardımıyla çalışıyordu. Konveyör ise gücünü bir elektrik motorundan alıyordu.


Gerçek anlamda ilk yürüyen merdivenin patenti ise 2 Ağustos 1892 günü, Amerikalı mucit Charles A.Wheeler tarafından alındı. Wheeler, patentini almasına karşın, buluşunu hayata geçirmedi ve haklarım 1898 yılında Charles D. Seeberger’e sattı. Seeberger, bazı küçük ilavelerle Wheeler’in buluşunu geliştirdi. Bu modelin ilk örneği, Seeberger’in üretim için anlaştığı Otis Elevator Co. firmasının New York’taki tesislerinde 9 Haziran 1899 günü denendi. Seeberger yürüyen merdiveninin, halk tarafından ilk kullanımı ise 1900 yılında Paris Fuarı’nda oldu. Ertesi yıl tekrar ABD’ye getirilen merdiven, Philadelphia’daki Gimbel’s mağazalarına monte edildi ve 1939 yılına kadar orada hizmet verdi.


İngiltere’de ilk yürüyen merdiven ise, 4 Ekim 1911 günü Londra’nın Piccadilly Meydanı’nda, Earls Court metro istasyonunda hizmete girdi. Bu, 13 metre uzunluğunda, Seeberger türü bir yürüyen merdivendi. Üzerinde, “Basamaklara oturmayınız”, “Önce sol ayağınızla ininiz” gibi uyarı tümceleri vardı.

Yürüyen merdiven Ankara’da ilk kez Ulus’taki Anafartalar Çarşısı’ında ve Gima’da kullanıldı. Havalimanları, tren istasyonlarında yolcu ve yük taşımakta kullanılan eğimi fazla olmayan yürüyen bantlar Türkiye’de fazla yaygınlaşmadı ama süpermarketlerin çoğalmasıyla yürüyen merdivenler günlük yaşama girdi.

Tarihteki İlk Alan Adını Selamlıyoruz!

Tarih 15 Mart 1985 yılını gösterdiğinde internet dünyası, yavaş yavaş bugünkü noktaya gelebilmek için yola koyulmuş durumda. Şimdinin ışık hızı o zamanlar, kaplumbağadan hallice. Symbolics isimli bir bilgisayar firması, .com alan adının

Bu linki görmek için izniniz yok Giriş yap veya üye ol.

ya geçmesinden kısa bir süre sonra; symbolics.com’u tescil ettirerek internet dünyasında, ilk alan adını aldı ve domain tarihine adını yazdırmış oldu.

.Com Uzantısı Bir Zamanlar Ücretsizdi!

İlk kullanılmaya başladığında .com alan adı ABD Savunma Bakanlığı tarafından yönetiliyordu ve alan adını tescil ettirmek ücretsizdi. Tabii ki bu uzun süre böyle devam etmedi ve 1995’te Network Solutions firmasına ücret alma yetkisi verildi. Böylece satış aşamasına da geçilmiş oldu.

Dünyada İlk 100 .com Uzantılı Alan Adı Alanlar Arasında Kimler Var?

İlk 100 arasında bazı firmalar günümüzde artık faaliyet göstermiyor. Ama bazıları hala dimdik ayakta.

İşte 80’lerde alan adı alan, o öngörülü şirketlerden bazıları ve alan adı alma tarihleri:

IBM, 19 Mart 1986’da ibm.com’u,

İntel, 25 Mart 1986’da intel.com’u,

Boeing, 2 Eylül 1986’da being.com’u,

Siemens, 29 Eylül 1987’de siemens.com’u,

Apple, 19 Şubat 1987’de apple.com’u,

Philips, 4 Nisan 1987’de philips.com’u tescil ettirmiştir.

alghaform.com 2007 de Emrah Burulday Tescil etmiştir.

.Com Alan Adını .net İzledi!

İngilizce network (ağ) kelimesinin kısaltılmış hali olan .net 1985 Ocak ayında, satışa ve kullanıma sunuldu.

Tarih 1 Nisan 1986’yı gösterdiğinde ilk .net uzantılı alan adı internet dünyasında giriş yaptı. Bu şirket nordu.net’idi.

.Org Uzantısı da Geldi!

Com ve .net’i takiben, İngilizce “organization” kelimesinin kısaltılmışı olan .org uzantısı, kar amacı gütmeyen vakıf vb. kurum ve kuruluşların kullanımına sunuldu ve tarih 10 Temmuz 1985’i gösterdiğinde Mitre Corporation tarafından tescil ettirilen mitre.org sanal ortamdaki varlığına başladı.

Eğitime Özel Alan Adı: .edu

Edu uzantısı, İngilizce “education” kelimesinin kısaltılmasıyla, 1985 yılında eğitim kurumlarının ve üniversitelerin kullanımına sunuldu. Tarihte ilk .edu uzantılı alan adını ise 24 Nisan 1985’te Berkeley Üniversitesi kullanmaya başladı.