28.06.2020 Tarihte Bugün- 28 Haziran;

[Ahmet Alparslan]

28.06.2020 Tarihte Bugün- 28 Haziran;

1763		Macaristan'da deprem.
1838		I. Victoria 18 yaşında Birleşik Krallık tacını giydi. Kraliçe 20 Haziran'da tahta çıkmıştı ve ülkesinin tarihinde en uzun süre saltanat sürmüş hükümdar olacaktır.
1841		Giselle balesinin prömiyeri ilk kez Paris'teki Théâtre de l'Académie Royale de Musique tiyatrosunda yapıldı.
1862		Tasviri Efkar gazetesi, Şinasi tarafından çıkarılmaya başlandı.
1894		İşçi Bayramı, Amerika Birleşik Devletleri'nde resmi tatil olarak kabul edildi.
1895		El Salvador, Honduras ve Nicaragua birleşerek Orta Amerika Birliğini kurdular.
1914		Avusturya arşidükü Franz Ferdinand ve karısı Sophia'nın, Gavrilo Princip adlı bir Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesi üzerine I. Dünya Savaşı başladı.
1919		I. Dünya Savaşı sonunda, İtilaf Devletleri ile Almanya arasında Versay Barış Antlaşması imzalandı.
1921		İzmit'in kurtuluşu
1923		Darülfünun Mustafa Kemal'e "Fahri Müderrislik Şahadetnamesi" gönderdi.
1926		Yeni Ticaret Kanunu kabul edildi.
1928		Almanya'da sosyalist Herman Müller şansölye olarak göreve başladı.
1931		İspanya'da genel seçimleri sosyalistler kazandı.
1933		Anıtlar Yüksek Kurulu oluşturuldu.
1936		Japonya, Kuzey Çin'de Mengjiang adında bir kukla devlet kurdu.
1938		Chicora-Pensilvanya'da boş bir araziye 450 tonluk meteor düştü.
1938		Türk Basın Birliği Kanunu kabul edildi.
1940		Romanya, Basarabya (bugünkü Moldova) bölgesini Sovyetler Birliği'ne bıraktı.
1943		Şair Yahya Kemal,Cumhuriyet Halk Partisi'nin sanat danışmanı oldu.
1943		Diyarbakır-Batman demiryolu ulaşıma açıldı.
1948		Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Komünist Bloğu oluşturan Kominform'dan ihraç edildi.
1950		Seul, Kuzey Kore birliklerince ele geçirildi.
1965		Toplum polisine tam otomatik tabanca ve zırhlı araçlar verilmesi kararlaştırıldı.
1967		İsrail, doğu Kudüs'ü ele geçirdi.
1968		Yunus Nadi Armağanı'nı Yorgun Savaşçı romanıyla Kemal Tahir kazandı.
1969		Stonewall ayaklanmaları başladı.
1971		Türkiye'de afyon ekimi yasaklandı.
1978		Kıbrıs'ın Sesi Radyosu 14 yıllık yayın hayatına son verdi.
1981		Tahran'da İslam Cumhuriyeti Partisi merkezinde bomba patladı; 72 politikacı ve görevli öldü.
1982		Televizyon, radyo ve gazetelerde banker reklamlarının yapılması yasaklandı.
1983		"Az Gittik Uz Gittik" adlı kitabında komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla yargılanan Aziz Nesin beraat etti.
1984		"Sansür ve sürgün kararnamesi" nin ilk uygulamasında 2000'e Doğru ve Halk Gerçeği dergileri süresiz kapatıldı.
1984		13 ilde sıkıyönetim kaldırıldı. Bu illerden 7'sinde olağanüstü hal ilan edildi; 4 ilde uygulanmakta olan olağanüstü hal uygulamasına ise son verildi.
1989		Natanz Olayı
1994		Doğan Şirketler Grubu sahibi Aydın Doğan Hürriyet Holding'in yüzde elli hissesini satın aldı.
1997		Aydın Doğan Vakfı Uluslararası Karikatür Yarışması'nı Atilla Peken kazandı.
1997		Mike Tyson, boks maçının üçüncü raundunda rakibi Evander Holyfield'in kulağını ısırdı ve diskalifiye oldu.
2000		Amerika Birleşik Devletleri, Küba'ya karşı 41 yıldır uyguladığı ambargoyu yumuşatma kararı aldı.
2004		17. Nato zirvesi İstanbul'da başladı.
2005		Kanada, aynı cinsler arasında evliliği yasal kılan üçüncü ülke oldu.
2006		Karadağ, Birleşmiş Milletler'e 192. üye ülke olarak kabul edildi.
2009		Brezilya, 2009 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nı kazandı.
2011		Google, yeni sosyal ağ projesi Google+'ı duyurdu.
2011		TBMM'de 24. dönemin ilk oturumunda ve yemin töreninde CHP ile BDP destekli bağımsızlar yemin etmediler.
2012		Kürdistan Topluluklar Birliği adı altında yapılan soruşturma kapsamında 25 Haziran'da gözaltına alınan Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) üyesi 22 kişi tutuklandı.

Tarihte Bugün Doğanlar (28 Haziran);

1712		Jean-Jacques Rousseau, İsviçreli düşünür. (ö. 1778)
1867		Luigi Pirandello,italyan oyun yazarı ve romancı
1873		Alexis Carrel, Nobel Ödülü sahibi, Fransız fizyolog .(ö. 1944)
1892		Edward Halett Carr, İngiliz tarihçi, yazar. (ö. 1982)
1902		John Dillinger, ABD'li gangster. (ö. 1934)
1906		Maria Goeppert-Mayer, Nobel Ödülü sahibi, ABD'li-Alman fizikçi. (ö. 1972)
1926		Mel Brooks, ABD'li sinemacı.
1932		Pat Morita, oyuncu.
1936		Belgin Doruk, Türk sinema oyuncusu (ö. 1995)
1940		Muhammed Yunus, Bangladeşli, Nobel Barış Ödülü sahibi, bankacı ve ekonomi profesörü.
1944		Sohrab Şahit Sales, İranlı yönetmen. (ö. 1998)
1945		Türkân Şoray, Türk oyuncu
1946		Gilda Radner, oyuncu (ö. 1989)
1948		Kathy Bates, Oscar'lı oyuncu.
1952		Jean-Christophe Rufin, Fransız yazar.
1952		Enis Batur, Türk Şair
1957		Georgi Parvanov, Bulgar politikacı, başbakan.
1961		Kerem Görsev, Türk müzisyen
1966		John Cusack, ABD'li aktör.
1974		Yiğit Arı, Türk tiyatro oyuncusu
1977		Harun Tekin, Mor ve Ötesi'nin solisti, müzisyen.

Tarihte Bugün Ölenler (28 Haziran);

548		Theodora, Bizans İmparatoriçesi, I. Justinianos'un karısı (d. 500)
767		I. Paulus (Aziz Paulus), Papa (d. ?)
1385		IV. Andronikos Palaiologos, Bizans İmparatoru (d. 1348)
1836		James Madison, Amerika Birleşik Devletleri' nin dördüncü başkanıdır (d. 1751)
1914		Franz Ferdinand, Avusturya arşidükü (suikast) (d. 1863)
1914		Kontes Sophie Chotek, Avusturya arşidükü Franz Ferdinand'ın eşi (suikast) (d. 1868)
1945		Yunus Nadi Abalıoğlu, Cumhuriyet gazetesinin kurucusu (d. 1880)
1966		Fuad Köprülü, Tarih profesörü (d. 1890)
1974		Frank Sutton, ABD'li oyuncu (d. 1923)
1976		Stanley Baker, Galli aktör ve film yapımcısı (d. 1927)
1992		Mikhail Tal, Dünya satranç şampiyonu (d. 1936)
1998		Kerim Tekin , Şarkıcı
2007		Zehra Bilir, Türkücü (d. 1913)
2008		Ruslana Korşunova, Rus asıllı Kazak manken ve model (d. 1987)

Tasvir-i Efkâr; İbrahim Şinasi’nin 28 Haziran 1862’de yayımlamaya başladığı, Osmanlı gazetesidir. 1865’te Şinasi Fransa’ya gittikten sonra gazeteyi Namık Kemal çıkardı. O da Avrupa’ya gidince gazeteyi Recaizade Mahmut Ekrem yayımladı. Mayıs 1910’dan sonra gazete Yeni Tasvir-i Efkâr adıyla Ebüzziya Tevfik tarafından devam ettirildi. Kapatılmalarda adı Tevhid-i Efkâr, Tenvir-i Efkâr, İntihab-ı Efkâr, Tefsir-i Efkâr olarak değiştirildi. Başyazarı bu dönemde Velid Ebüzziya oldu. Ebüzziya 1920’de Malta’ya sürülünce gazete kapandı, 1921’de tekrar çıktı. 1925’te İstiklal Mahkemesi’nce gazete kapatıldı. Ziyad Ebüzziya 1940’ta gazeteyi tekrar yayımladı. 1945’te Tasvir adıyla çıkan gazete, Cihad Baban yönetiminde 1949’a kadar devam etti. 1862’de yayın hayatına başlayan gazete defalarca kapatıldı, mahkûm edildi. İktidarlara karşı eleştirel tutumuyla basın tarihinde yer aldı.

Tercüman-ı Ahval’in açtığı yolda çok emek ve titizlikle yayın hayatına giren, daha ileri bir adım atan Tasvir-i Efkâr olmuştur. Şinasi’nin kalemiyle özgürlük düşüncesini yayması bakımından bu gazetenin Türk basın tarihinde çok önemli bir yeri vardır. O dönemin en özlü ve kültürlü yazıları onun kaleminden çıkmıştır.


İlk sayıdaki giriş bölümünde gazetenin amacının haber ulaştırmak, halkın kendi yararlarını düşünmeyi, kendi sorunları üzerinde durmayı öğretmek olduğu belirtilmiştir. Padişahın tahta çıkış ve doğum günlerinde övgüler yazmayı reddeden Şinasi, parlamenter sistemi savunmuş, bu konuyla ilgili olarak Avrupa basınından çeviriler yayımlamıştır.

Şinasi’ye göre gazete bilimin ve eğitimin gelişmesi sorunlarını ele alacak ve halkın anlayacağı dille yayınlanacaktır. Bu amaçla yayın ve eğitimle ilgili haberlere önem vermiş, hatta bunlarla ilgili ilanları parasız basmıştır. Tasvir-i Efkâr haftada iki gün çıkıyordu.


Gazete iç ve dış haberler için ayrı ayrı sütunlar ayırmış ve bunlar ”Havadis-i Dâhiliye” ve ”Havadis-i Hariciye” diye süslü başlıklarla verilmiştir. Şinasi, kamuoyu, düşünce özgürlüğü gibi konularda uyarıcı başyazılar yazıyordu.

Gazeteyi üç yıla yakın bir süre Şinasi çıkardı. O sıralarda bir arkadaşının tutuklanmasından tedirgin olan Şinasi, 1865 ilkbaharında Paris’e kaçtı.

Şinasi’nin ayrılışından sonra gazetenin başına Namık Kemal geçti. Şinasi’nin etkisi altında kalan Namık Kemal, daha 25 yaşında iken başyazı yazmaya başladı. Yazılarında özgürlük konularına değiniyor ve aydın çevrelerde geniş yankılar uyandırıyordu. 1867’de çıkan ”Şark Meşalesi ” başlıklı bir yazı dizisi üzerine Namık Kemal’in gazeteciliği yasaklandı. Bunun üzerine Namık Kemal de Avrupa’ya kaçtı ve gazetenin yönetimi Recaizade Mahmut Ekrem’e kaldı. Tasvir-i Efkâr, 835 sayı yayımlanmıştır. Tasviri Efkâr’ın eğitim ve edebiyat alanlarında yepyeni bir yaklaşım oluşturduğu da kabul edilir.