- 13 Ağu 2019
- 144
- 24
- 18
Chang'e 4 (Çince: 嫦娥四号, Cháng'é sìhào) ilk defa Ay'ın Uzak Tarafı'na yumuşak iniş yapan Çin Ay Keşif Programı görevi. Robotik iniş takımı ve keşif aracı 7 Aralık 2018'de fırlatıldı. 3 Ocak 2019'da Ay'a iniş yaptı.
Görev, Çin'in aya yaptığı ilk iniş olan Chang'e 3'ün devamıdır. Uzay gemisi, aslında Chang'e 3'ün yedeği olarak inşa edilmiştir ve Chang'e 3'ün başarılı bir şekilde iniş yapmasından sonra kullanıma sunulmuştur. Chang'e 4'ün yapılandırması, yeni bilimsel hedeflere ulaşmak için ayarlanmıştır. Öncülleri gibi, adını Çin kültüründe Ay tanrıçası olan Chang'e'den almıştır.
Hedefleri
Ay'da antik dönemlerde gerçekleşmiş bir çarpışma, yaklaşık 13 km (8,1 mi) derinliğindeki Aitken Basin adlı kraterin oluşmasını sağlamıştır. Ayrıca, çarpışmanın yarattığı tertibatın Ay'ın yerkabuğunu deldiği ve mantonun bir kısmını yüzeye çektiği düşünülmektedir. Eğer Chang'e 4 mantonun bir kısmını bulabilir ve inceleyebilirse, Ay'ın iç yapısı ve kökenlerine ilişkin yeni bir görüş elde edilebilir. Görevin bilimsel hedefleri şunlardır:
- Görev süresi boyunca ayın yüzey sıcaklığını ölçmek
- Ay kayaları ve topraklarının kimyasal bileşimlerini ölçmek
- Düşük frekanslı radyo dalgalarının astronomik gözlemi
- Kozmik ışınlarla ilgili araştırma
- Taç kürenin gözlemlenmesi, radyasyon karakteristiklerinin ve mekanizmasının araştırılması ve Güneş ile Dünya arasında taçküre kütle atımının (CME) evriminin ve taşınmasının araştırılması.
Roket; iletişim röle uydusu, yörüngedeki mikrouydular, iniş takımı ve keşif aracını taşımıştır. Röle uydusu radyogökbilimi, iniş takımı ve keşif aracı ise iniş bölgesinin jeofiziği üzerinde çalışacaktır. Bu yükler kısmen Suudi Arabistan, İsveç, Almanya, Hollanda ve İsveç'teki uluslararası ortaklar tarafından sağlanmaktadır.
Röle uydusu
Dünya-Ay L2 noktasının etrafındaki halo yörüngesine yerleştirilmiş olan Queqiao adlı röle uydusunun birincil amacı, Ay'ın Uzak Tarafı ile yeryüzü arasında sürekli röle iletişimi sağlamaktır. Ayrıca bu uydu, Hollanda-Çin yapımı bir Düşük Frekanslı Explorer'a (NCLE) ev sahipliği yapıyor. Düşük Frekanslı Explorer, 80 kHz ila 80 MHz arasındaki keşfedilmemiş radyo rejiminde astrofiziksel çalışmalar yapan bir cihazdır.
İniş takımı
İniş takımı ve keşif aracı, iniş bölgesinin jeofiziğini incelemek için sınırlı kimyasal analiz kabiliyetine sahip bilimsel yükler taşır.
İniş takımı aşağıdaki yüklerle donatılmıştır:
İpekböceği larvaları Ay'da bir kapta yetiştirilecek
- İniş Takımı Kamerası (LCAM)
- Arazi Kamerası (TCAM)
- Düşük Frekans Spektrometresi (LFS) Güneş patlamalarını araştırmak için
- Aya İniş Nötronları ve Dozimetri (LND), Nötron Dozimetrisi Almanya'daki Kiel Üniversitesi tarafından geliştirilmiştir. Cihaz, Gelecekte Ay'da yapılacak insan keşifleri için radyasyon incelemesi yapacak, ve Güneş rüzgârı çalışmalarına katkıda bulunacaktır.
- İniş takımından ayrıca, bitkilerin ve böceklerin sinerji içinde birlikte yaşayıp yaşayamayacağını test etmek için konulmuş tohumlar ve böcek yumurtalarının bulunduğu 3 kg'lık bir kap bulunmaktadır. Deney, patates tohumları ve "Arabidopsis thaliana"'nın yanı sıra, ipekböceği yumurtalarını içermektedir. Yumurtalar yumurtadan çıkarsa, larvalar karbondioksit üretirken, çimlendirilmiş bitkiler fotosentez yaparak oksijen salınımı yapacak. Bitkiler ve ipekböceklerinin birlikte, kap içerisinde basit bir sinerji oluşturabileceği umulmaktadır. Minyatür bir kamera en ufak büyümeleri bile görüntüleyecektir. 1982 yılında, Sovyetler Birliği'nin Salyut 7 uzay istasyonu mürettebatı Arabidopsis üretti, bu şekilde uzayda ilk defa bir bitki yetişti. 40 gün hayatta kaldılar.
- Panoramik Fotoğraf Makinesi (PCAM)
- Ay'ın Yer Radarı Modellemesi (LPR), bir yer altı radarıdır.
- Görünür ve Yakın Kızılötesi Görüntüleme Spektrometresi (VNIS), yüzey malzemeleri ve atmosferik iz gazlarının tanımlanması için kullanılabilen görüntüleme spektroskopisi için.
- Nötrler için Gelişmiş Küçük Analiz Cihazı (ASAN), İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü (IRF) tarafından sağlanan enerjik nötr atom analizörüdür. Güneş rüzgârının ay yüzeyiyle nasıl etkileşime girdiğini ve hatta belki de Ay'da su oluşumunun ardındaki süreci açıklayacaktır.
Planlanan iniş alanı, güney kutbuna yakın olan Von Kármán krateri.
Planlanan iniş alanı 180 kilometre çapındaki Von Kármán krateridir. Krater, Ay'ın Uzaktaki Tarafında bulunan Güney Kutbu-Aitken Basin'de bulunur. Bu bölge halen daha uzay araçları tarafından keşfedilmemiştir. Bölgenin bilimsel değeri kadar sembolik değeri de vardır. Theodore von Kármán, Çin uzay programının kurucusu olan Qian Xuesen'in doktora danışmanıydı.
İniş alanının içeriği yaklaşık %10 oranında demir oksit (FeO) ve milyonda 4-5 parça toryum içerir. Toryum, bazı toryum reaktörlerinde nükleer yakıt olarak uranyumun yerini almıştır. İnişin Ocak 2019'da gerçekleşmesi planlanmaktadır.
